Nie naśladuj innych, rób co do ciebie należy i dbaj jedynie o to, by broń rycerska do twojej pasowała dłoni.
Zacisk twojej dłoni jest zawsze taki sam, kiedy tniesz dla próby, kiedy tniesz pośród wojennej wrzawy, kiedy tniesz człowieka.
Wyróżniam pięć różnych pozycji ciała, ale wszystkie służą jednemu celowi – żeby zabić przeciwnika.
Odrzuć pośpiech i zapamiętaj, że należy łapać w garść każdą dobrą okazję, która przyniesie zwycięstwo.
Serce miej czyste i na wszystko otwarte. Pamiętaj, abyś nie nakładał zbyt ciasnych wędzideł, ani ich nie rozluźniał. Utrzymuj ducha w równowadze, abyś nie zboczył ni w lewo ni w prawo.
To znaczy w chwili, gdy zaprzątają cię sprawy drobne i nieważne, natychmiast wznieć w sobie wielkiego i mocnego ducha, zapanuj nad sytuacją i odzyskaj rozeznanie w walce.
Cała rzecz polega jedynie na tym, że kiedy chcesz zarąbać na śmierć swojego wroga – masz ciąć tak, by ten zginął, bynajmniej nie biorąc sobie za cel tego, jaki ma być cios: czy mocny, czy słaby.
W mojej Szkole Prawa Żołnierskiego ciało trzymasz prosto, a w sercu prawość. To przeciwnika zmuszasz do wykręcania ciała, to jego doprowadzasz do obłędu. Krzyżujesz jego zamysły i tym odnosisz pewne zwycięstwo.
Wielce konieczne jest, by opierać się i sprzeciwiać ludzkiej bezmyślności i pośpiechowi. Na przekór wszystkim pozostać cichym i spokojnym, nie upodabniając się do innych.
Nie możesz pozwolić, aby drobne sprawy zaprzątały twoje myśli, szczególnie wtedy, gdy gotujesz się do walki o zwycięstwo.
Bacz, żeby ani na chwilę nie powstała w twojej głowie myśl o wycofaniu się. Jedyne co masz do zrobienia, to odnieść zwycięstwo.
Jeżeli nie ma wyjścia – dwa razy możesz zastosować podobną technikę, ale nigdy po raz trzeci.
Jeżeli chcesz zwycięstwa, musisz nienawidzić wyczekującej roli nochite, którą mimowolnie spełniasz, stojąc w pozycji bez ruchu.
Japoński mistrz szermierki, kaligraf i artysta malarz tworzący w okresie Edo (1600–1868), znany również pod artystycznym pseudonimem Niten.
Rozwinął nitoryu, styl fechtunku z wykorzystaniem dwóch ostrzy. Jak sam twierdził, w trakcie licznych podróży po Japonii miał zwyciężyć w ponad sześćdziesięciu pojedynkach. W 1640 r. został instruktorem szermierki rodu Hosokawa. Swój najsłynniejszy traktat Gorin no sho, miał napisać w 1643 r. w trakcie odosobnienia w górskiej jaskini.
Musashi był również cenionym twórcą suibokuga (monochromatycznych obrazów malowanych tuszem) i kaligrafem. Jego przedstawienia ptaków czy postaci z japońskiej historii i mitologii malowane są śmiałymi, zdecydowanymi, ostrymi pociągnięciami pędzla świadczącymi o przebytym treningu zen.
Jeżeli dokładnie opanujesz zasady szermierki i zaczniesz bez wysiłku zwyciężać jednego przeciwnika – będziesz zwyciężał z każdym człowiekiem na świecie. Istota zwycięstwa zawsze pozostaje ta sama – czy nad jednym przeciwnikiem, czy nad dziesiątkami milionów.
W warstwie fabularnej Miyamoto Musashi jest interesującą powieścią przygodową nawet dla czytelnika, który nie interesuje się Japonią, sztukami walki czy drogami osiągania sukcesu. Jednak gdy sięgnąć głębiej, będzie to opowieść o nadawaniu swojemu życiu wartości, niezależnie od tego, jakie by ono nie było.
Jak kiedyś stwierdził sam autor książki, jego bohater nigdy nie traci nadziei. Nawet gdy czasy są trudne, nie należy obwiniać całego świata i usuwać się gdzieś w cień, tylko zwyciężać przeszkody i samego siebie, by nawet w mało sprzyjających warunkach żyć w pełni i dążyć do wytyczonego celu.
